donderdag 16 oktober 2014

Waar begint het?

Beleid maken. Op landelijk niveau. Met leraren. Nu kan het. Kijk maar, het wordt gedaan. De notitie Samen Leren is er het begin van, en ze gaan ermee verder. Is dat niet geweldig?

Ik weet het niet. Ik krijg er geen blij gevoel van. Leraren die veranderen in beleidsmakers? Dat was toch niet helemaal zoals ik het me had voorgesteld.

Als ik eerlijk ben, heb ik helemaal geen behoefte om met Den Haag te praten. Ik wil ook helemaal niet dat ze daar van alles gaan dóen en optuigen. Ik had liever dat ze daar eens wat minder deden en eens wat meer hun mond hielden en es wat meer lieten gebeuren.

Dáár wil ik met mijn aandacht bij zijn: bij de dingen die gebeuren in de scholen, tussen leraren en kinderen, tussen leraren onderling, tussen leraren en ouders, leraren en hun schoolleiders.

Dat is waar het gebeurt. In het hart, het hoofd, de handen van leraren die iets willen, die iets voor ogen staat en die zich niet van de wijs laten brengen door wat anderen, ver weg, van hen willen. Daar branden kleine vuurtjes, die enkel maar lucht nodig hebben om op te laaien. Een coöperatie, een register, lerarenverkiezingen, prestatieloon - dat alles heeft daar niks aan bij te dragen. Meer tijd voor leraren om elkaar te spreken en een betere opleiding? Ja, dat zou wel helpen. Maar laat de rest liever achterwege.

Natuurlijk komen niet alle leraren zomaar vanzelf in beweging enkel doordat ze ruimte en tijd krijgen. Maar wat dan zeker niet helpt is een overheid die gaat proberen om leraren wakker te krijgen, met een register, verkiezingen en prestatieloon.

Laat leraren andere leraren inspireren. Niet door met de politiek aan tafel te gaan, maar door te laten zien wat ze op school doen, hoe ze hun onderwijs vormgeven en zich samen met andere leraren ontwikkelen.

Niet door te laten zien wat anderen zouden moeten doen en hoe, maar door te laten zien dat wat het ook is wat jij belangrijk vindt en wat jij wil ontwikkelen, kan groeien door gewoon te beginnen, klein, in je eigen klas, op je eigen school, met een paar collega's.

Michel Couzijn alias @hminkema zei het al in De Balie: visie is mooi, maar laat er geen monocultuur ontstaan. Veel beter is het, als er in de scholen grassroots initiatieven ontstaan, ontwikkeld door leraren. Op menselijke schaal, in de taal van het onderwijs.

En dan mag de Inspectie komen beoordelen of het deugt wat er op scholen gebeurt, geen probleem. Ook zou het aardig zijn als je bij de overheid subsidie kon aanvragen voor onderwijsontwikkeling, in welke vorm dan ook, dus niet volgens allerlei vooraf afgebakende stramienen, maar gewoon, met een goede onderbouwing en een kostenraming.

Maar in Den Haag plannen smeden voor Het Nederlandse Onderwijs als zodanig, in de taal van de politiek? Nee dank je. Daarvoor ben ik geen leraar geworden.