De Balie Leert, slotbijeenkomst

Rik Seveke legde me een aantal vragen voor, in voorbereiding op de slotdag van De Balie Leert. 

- Wat vind je van de ambitie van dit ministerie van OCW en strookt het met jouw eigen visie kijkend naar het systeem en de uitvoerders ervan?

- Hoe verhoudt het beleid van Dekker zich tot de praktijk van de leraar in de klas?

- Wat gaat goed/beter sinds Dekker staatssecretaris is geworden? 

- Wat moet beter/anders?

- Wat is DE GROTE ONDERWIJSVRAAG voor de komende 5 jaar?

- Anders?..

Ik kon er helaas niet bij zijn maar dit is wat ik Rik mailde in antwoord op zijn verzoek:

Het streven van de minister naar excellentie komt op mij tamelijk overspannen en angstvallig over. Goed onderwijs is iets anders dan excellent onderwijs. Net zoals een competente leraar nog geen goede leraar is, zoals Gert Biesta zegt.

Het geloof in evidence based technieken en protocollen geeft bepalend richting aan het overheidsbeleid tav onderwijs. Dat baart me zorgen. Onderwijs bestaat voor het overgrote deel uit onmeetbare, onbewijsbare relaties en betekenissen, die alleen op fenomenologische wijze bestudeerd kunnen worden. De pedagogische relatie speelt zich af in een andere dimensie dan die waarin statistische gegevens en evidence based technieken een rol spelen. Er is dringend een onderwijspedagogisch reveil nodig, op scholen, in onderwijsonderzoek en in onderwijsbeleid.

De door Dekker uitgevaardigde lijst van goedgekeurde pestprotocollen is een symptoom van een misleid begrip van wat er daadwerkelijk in scholen gebeurt, en wat daar nodig is.

Dekker lijkt geen oog te hebben voor het prachtige risico van onderwijs. Hij smoort de kans voor leraren om het ethisch appel te horen. Hij smoort het in een doorgeslagen verantwoordingsdrift en een wat neurotisch aandoend verlangen als Nederland het beste jongetje van de PISA-klas te willen zijn.

Wat beter gaat is dat door de onder Dekker nog verder doorgedreven afrekencultuur, leraren eindelijk uit hun sluimerstand lijken te ontwaken.

Wij leraren hebben het zelf zover laten komen omdat we zelf niet eerder het initiatief naar ons toetrokken. Eindelijk lijkt het nu tot leraren door te dringen dat zolang we zelf die ruimte niet vullen een ander met minder verstand van zaken erin zal springen. Er zijn steeds meer bewuste, kritisch denkende leraren die zich uitspreken en met elkaar in dialoog gaan en elkaar inspireren via sociale media. Dat is een goede ontwikkeling.

De grote vraag voor de komende vijf jaar is: hoe gaan we het systeem keren zonder het werk met de kinderen stil te leggen. Hoe gaan onderwijsorganisaties eruit zien naarmate leraren meer de onderwijsontwikkeling zelf ter hand nemen en zelf hun dialoogpartners in het onderwijsonderzoek en elders gaan zoeken? Hoe gaan hogere lagen in de hiërarchie leren omgaan met hun veranderde plek en rol in onderwijsorganisaties?

Tot zover mijn reactie op Riks vragen. Jammer dat ik er niet bij kon zijn.