Pedagogisch statement

"In de personeelskamer is het gezellig. Dat betekent dat de plek der moeite systematisch vermeden wordt." Dit zei Luc Stevens in een betoog dat hij hield in het kader van het traject Pedagogisch Leiderschap bij het NIVOZ.

Als we de gezelligheid niet willen verstoren, praten we niet over de momenten waarop het moeilijk wordt. Terwijl het juist daar interessant wordt, en juist daar de ruimte ontstaat om met elkaar contact te maken. Juist daar waar de dingen niet vanzelf gaan, daar waar je het in je eentje nog niet redt, daar ligt de zone van de naaste ontwikkeling.

Want niet alleen kinderen hebben een steeds opschuivende zone van naaste ontwikkeling, maar alle mensen. Ook voor grote mensen geldt dat er allerlei dingen zijn die ze alleen, zonder hulp kunnen, en dingen waar ze nog de steun van anderen bij nodig hebben. Maar als het gezellig moet blijven, dan hebben we het liever alleen over de dingen die vanzelf gaan, en niet over de dingen die we lastig vinden. Zo blijft een enorm potentieel tot ontwikkeling liggen.

Ik zou willen dat de mensen en de kinderen om me heen naast wat al vanzelf gaat ook steeds op zoek zouden zijn naar de volgende stap die ze willen maken, in iets wat ze nog niet zo makkelijk afgaat. Om daar dan vervolgens blijmoedig mee aan de slag te gaan, omdat er niets fijners is dan jezelf overtreffen. En dat we elkaar dan heel laconiek en open zouden vertellen waar we mee bezig zijn, waar we mee aan het werk zijn, zodat we voor elkaar een bron van steun konden zijn, elkaar helpen met onze zoektocht en geduld hebben met wat nog niet vanzelf gaat, in het volste vertrouwen dat het goed komt. Open over je eigen zoektocht, nieuwsgierig naar die van de ander, zonder oordeel.

Zo schep je een omgeving waarin ook de kinderen zien dat iedereen - dus ook grote mensen - altijd nog weer iets te leren heeft, en dat iets nieuws leren leuk is, ook en juist als het niet vanzelf gaat. Dat je dan bij uitstek je groeikracht voelt. Het laat kinderen zien, dat iets nog moeten leren - zelfs als het iets is waarvan je denkt dat iedereen het allang kan, alleen jij nog niet - niet iets is om onder gebukt te gaan. Ook grote - echt grote - mensen gaan - als ze moedig genoeg zijn - aan de slag met dingen waarvan ze denken dat ieder ander ze allang kan, als zij ze nog moeilijk vinden. Dat is een teken van kracht, niet van zwakte. Laten we dat de kinderen voorleven.

Werken met een portfolio biedt een schitterende gelegenheid om met alle kinderen in gesprekte gaan over de eerstvolgende stap die zij willen gaan zetten. Waar ga jij de komende periode mee aan de slag? Wat heb je daarvoor nodig? Wie kan je daarbij helpen? Wat kan ik voor je doen?

Laten we als leraren meteen ook zelf met een portfolio gaan werken, waarin we documenteren hoe we steeds in ontwikkeling zijn, en altijd bezig onszelf uit te dagen, net over de grens van onze comfort zone.